‘Politici vind ik eng, maar jou niet, Harry’

Met faalangst begon SP-politicus Harry van Bommel aan de lerarenopleiding. Aan de directheid van Jan Mulder, docent literatuur en geschiedenis, bewaart hij goede herinneringen.

“Jan was voor mij: Jan uit Amerika”, zegt Harry. “Mijn belangstelling voor de Verenigde Staten ontstond door jou.” De ouders van Jan Mulder emigreerden in de jaren vijftig vanuit Dalfsen naar Cincinnatti. In 1970 keerde Jan (met Amerikaanse tongval) terug naar Nederland, omdat hij niet in Vietnam wilde dienen.

Harry: “Een exotisch accent; dat vond ik fantastisch.”

Jan had een bepaalde directheid in zijn communicatie die Harry aansprak. ‘It sounds like bullshit to me’, is een quote die Jan typeert. Ook herinnert Harry zich Jan’s allergische reactie op ‘onoprechtheid’. “John Denver brandde je volledig af, omdat hij zijn muziek verkocht vanuit een religieuze invalshoek. Dat vond je een trucje.”

Jan: “Het was een rechtse rakker. Die kon ik slecht verdragen.”

“Ik was al op jonge leeftijd gepolitiseerd”, vertelt Jan. “Na de moord op John F. Kennedy ging de verkiezingsstrijd tussen Barry Goldwater en Lyndon Johnson. Als tiener was ik bang voor de dreiging van Goldwater om atoomwapens in te zetten. Ik ging langs de deuren om tegen de mensen te zeggen dat ze niet op hem moesten stemmen.”

Hij vervolgt: “Politici vind ik vaak heel eng. Maar jou niet, Harry.”

Harry begon na zeven jaar havo (‘ik was met brommers en kattenkwaad bezig’) met faalangst aan de lerarenopleiding. Drie oudere zussen deden het gymnasium. “Ik vroeg me af: ben ik wel intelligent genoeg?” Na een jaar stelde het resultaat van zijn ijver, discipline en werkhouding hem gerust. “Ik kan dit. Sterker nog: ik ben hier goed in.”

Het cijferverloop getuigt van die ontwikkeling. In het eerste jaar een 3+ voor een kort verhaal, in het derde jaar een 9,5 voor een stuk over Hemingway.

De foto’s van zijn studententijd (‘feesten, beesten, kroeghangen’) ordende Harry in vier rode A4-ringboeken, de namen van de geportretteerden schreef hij er genummerd bij in een opvallend fijn handschrift. “Mijn vader was archivaris; daar kreeg ik een tik van mee.”

Jan, wijzend op een foto: “Stickie roken: deed jij dat ook?”

Harry: “Ja hoor, dat hoorde erbij in die tijd.”

Jan herinnert zich Harry als een vriendelijke en serieuze student. “Een jongen die goed nadenkt voor hij spreekt en die het debat opzoekt. Je ging diep op zaken in en presenteerde je ideeën met stelligheid. Dat je de politiek inging, verbaasde me niet.”

Harry: “Ik heb een sterke, innerlijke overtuiging. In debat kan ik met mensen meegaan, zelfs dezelfde doelen hebben, maar dat wil niet zeggen dat ik daarin hetzelfde pad kies.”

De partijkeuze verwonderde zijn docent wel, omdat Harry’s uiterlijk niet associeerde met de Socialistische Partij. “Je was altijd zó netjes: je kleding, je haar. Nog steeds trouwens.”

Harry: “In een corduroy broek, lamswollen trui en een paar collegeschoenen heb ik mij altijd lekker gevoeld. Ik zou het zelf nooit als netjes definiëren.”

Jan kijkt en luistert geboeid terwijl zijn oud-leerling spreekt. “Je bent niet veel veranderd, Harry.”

[bio]

Harry van Bommel (1962) is sinds 1998 lid van de Tweede Kamer namens de Socialistische Partij. Voorafgaand aan een studie politieke wetenschappen studeerde hij van 1982 tot 1987 aan de Christelijke Lerarenopleiding Zwolle (CLZ), waar hij les kreeg van Jan Mulder (1948) die daar literatuur en geschiedenis gaf. Mulder is thans verbonden aan de Vrije Universiteit als nascholingsdocent voor talen en cultuureducatie.

Mulder en Van Bommel treffen elkaar na dertig jaar in het Zwolse wijkcentrum de Enk schuin tegenover de voormalige kweekschool waar vroeger de CLZ gevestigd was.

Foto: Fred van Diem

[Dit interview verscheen in het Onderwijsblad in de rubriek Flashback waarin prominente Nederlanders herenigd worden met een docent aan wie ze goede herinneringen bewaren.]