De oude meester van Eric Smit:
‘Als hij me maar geen rotvent vond’

Journalist Eric Smit was vroeger ‘een vervelend jongetje’. Toch bewaart hij de beste herinneringen aan de strengste meester van zijn lagere school.  

Meester Niemeijer is de ‘strengste’ leraar die Eric zich van de basisschool herinnert. ‘Een man waar je niet mee spotte.’ Toen Jan Niemeijer hoorde dat oud-leerling Eric Smit hem zocht, wist hij direct welk gezicht er bij de naam hoorde. En ook dat Eric eind jaren zeventig bij hem in de klas zat op de ds. Wartenaschool. ‘Als hij me maar geen rotvent vond’, schrijft hij. Tijdens de ontmoeting: “Ik heb je vast een keer ongenadig op je kop gegeven.”

Eric glimlacht: “Zeker, maar ik was ook een vervelend jongetje.”

In de vierde klas kwam hij bijvoorbeeld met een pistool naar school. “Ik had 25 gulden en kwam op het onzalige idee een luchtbuks te kopen. Op school gonsde het: ‘Eric Smit is met een pistool op school.’” Dat ontging meester Niemeijer niet. Hij nam het geweer in beslag en belde zijn ouders. “Die vonden het maar raar dat een klein jochie zomaar zo’n ding kon kopen.”

Het voorval herinnert Jan zich niet meer, dat hij ‘streng’ heette te zijn wel. Zelf noemt hij het liever consequent. “Ik wilde de kinderen iets bijbrengen: geschiedenisverhalen, rekenen, tekenen en dan buiten met z’n allen slagballen. Ik zag het als mijn roeping dat zo goed mogelijk te doen. Met losse teugels kom je nergens. En sta je als een popie jopie voor de klas, dan nemen kinderen een loopje met je.”

Eric: “Ik heb je twee keer gewaarschuwd. De derde keer ben je de klos, zei je dan.”

Jan: “Er ging zelden iemand uit, maar een lastpak gunde ik de pauze niet. Die moest dan een extra taalles maken.”

Jan bladert door het fotoboek dat zijn vrouw samenstelde. “Kijk, zo heb je me meegemaakt. Lange haren, baard, een bruin leren gilet.”

Eric wijst zijn vroegere beste vriendje aan. “Wij leefden op straat en haalden dingen uit waar ik me nu voor schaam: jatten in winkels, dingen kapot maken, fikkie stoken. Drie keer was ik aanstichter van een brandje waar de brandweer aan te pas kwam.” Waaronder een slootbrand praktisch bij zijn ouders in de achtertuin. “Heel dom!” Hij rende naar huis om een emmertje water te halen. Toen hij de politie zag staan, rende hij er weer mee terug.

De ds. Wartenaschool werd in de jaren dertig gebouwd voor de nieuwe protestants-christelijke gemeente. Jan :“Zevenaar is van oorsprong katholiek. Toen dominee Wartena werd benoemd als predikant heeft de gemeente dubbeltjes en kwartjes gespaard om de school te bouwen.” Het gebouw wordt thans omgebouwd tot een wooncomplex voor senioren.

Het was de bedoeling de foto bij het gebouw te maken. Omdat het plenst, stelt de fotograaf voor uit te wijken naar de hal bij de toiletten. Vanwege de religieuze elementen: kruizen aan de muur en Jezus en Maria die de weg wijzen naar het heren- en damestoilet. “Wil je dit als achtergrond gebruiken?”, zegt Jan. Kordaat: “Nee hoor, dat doen we niet. Dat past niet. Dominee Wartena moest niets hebben van kruisjes en heiligenbeelden.”

Gedwee volgt iedereen de meester. Die grijnst. “Zo gemakkelijk laat ik me niet tackelen.”

——

Eric Smit (48) is journalist. De afgestudeerd econoom publiceerde in 2010 een bestseller over zakenvrouw Nina Brink en is medeoprichter van Follow The Money

, voor ‘radicaal onafhankelijke’ onderzoeksjournalistiek op internet. Groeide op in Zevenaar waar hij op de Ds. Wartenaschool in 1976 en 1978 les kreeg van Jan Niemeijer.

Beeld: Fred van Diem

In de rubriek Flashback blikt een prominente Nederlander terug op zijn schooltijd met een (favoriete) leerkracht van toen.